In dit artikel behandelen we de standaard beleggingscategorieën aandelen en obligaties. De waarde daarvan – de koers – kan dagelijks en zelfs van seconde tot seconde fluctueren. Alternatieve beleggingen werken anders. Doel is om een hoger dan normaal rendement te krijgen. Het risico op verlies is echter ook vaak hoger dan normaal. Alternatieve beleggingstypen zoals vastgoed en crypto behandelen we apart.
Lees meer over alternatieve beleggingen >
Investeren in aandelen
Als u
een aandeel koopt, wordt u mede-eigenaar van een onderneming U koopt zo’n aandeel via een beurs, bijvoorbeeld de beurs in Amsterdam, de Euronext. De prijs van een aandeel komt tot stand via een systeem van vraag en aanbod. Dat is wat de beurs in feite regelt. De waarde van een aandeel heet de koers. De koersen zijn openbaar en kunt u dagelijks volgen via kranten en
online
.
Op de Amsterdamse beurs kunt u bijvoorbeeld aandelen kopen van o.a. Philips, Unilever, Koninklijke Olie of Akzo Nobel. De aandelen van dit soort grote bedrijven staan genoteerd op de AEX. Op de AEX genoteerde bedrijven heten hoofdfondsen. Maar u kunt ook aandelen kopen van kleinere, minder bekende bedrijven. Dit loopt via de ook in Amsterdam gevestigde beurzen Midkap (AMX) en Small Caps (ASCX). AEX, AMX en ASCX vallen alle drie onder Euronext.
Alleen via broker
U kunt echter niet zelf rechtstreeks aandelen op de beurs kopen. Dit kan alleen via een zogeheten broker, oftewel een tussenpersoon of bemiddelaar. Zo’n broker, een bank of een gespecialiseerde (online) beleggingsbank, is lid van de beurs en werkt in opdracht van beleggers. Om te kunnen beleggen, moet u bij die bank een beleggingsrekening openen. Hierbij controleert de bank of u over voldoende kennis beschikt en beseft welke risico’s er kleven aan beleggen op de beurs. Bedenk ook dat aan het kopen, verkopen en voor u ‘bewaren’ van aandelen vaak kosten zijn verbonden. Vergelijk de brokers daarom goed.
Voordeel van aandelen
Wat is het voordeel van aandelen? Er zijn in principe 2 manieren om rendement te maken op aandelen: door koersstijging en door winstuitkeringen. De koersstijging verzilvert u uiteraard alleen bij verkoop. Houdt u het aandeel dan krijgt u jaarlijks, of vaker, een deel van de winst uitgekeerd. Dit heet dividend. Maar de bedrijfsleiding kan ervoor kiezen om alle of een deel van de winst weer te investeren in het bedrijf. Dan vist u dus (deels) achter het net.
Daarnaast bent u mede-eigenaar van de onderneming. En dat betekent dat u stemrecht heeft tijdens de aandeelhoudersvergaderingen. Hier kunt u het beleid, de plannen en de beloning van de bestuurders goed- of afkeuren.
U kunt aandelen kopen omdat u verwacht dat de koers omhoog gaat en u de aandelen dan met winst verkoopt. Dit kan met kortere of langere termijn. De termijn waarop u belegt heet beleggingshorizon. Zo kunt u investeren in aandelen die u pas over 5, 10 of 20 jaar te gelde maakt, bijvoorbeeld voor uw pensioen. Er zijn ook zg. daghandelaren die op 1 dag zowel kopen als verkopen en daarmee elke dag winst hopen te halen. Je kunt dit automatiseren zodat koop en verkoop bij een vooraf bepaalde koers uitgevoerd worden. Zo kun je verlies voorkomen of beperken. Maar, u moet er ook rekening mee houden dat aandelen in waarde kunnen zakken en u dus verlies lijdt bij verkoop. De koersen van aandelen kunnen erg beweeglijk zijn, we noemen dat volatiel, en daar moet u als investeerder in aandelen wel tegen kunnen.
Investeren in obligaties
Een methode die als veiliger bekend staat, is het beleggen in
obligaties. Obligatie betekent verplichting. Obligaties zijn leningen die worden uitgegeven door bedrijven of overheden. Als u een obligatie koopt, leent u geld uit aan een onderneming of een overheid. Meestal ontvang je als obligatiehouder een jaarlijkse vergoeding in de vorm van 'couponrente'. Bij de uitgifte van obligaties zijn de looptijd en de rentevergoeding bekend. U weet dus precies wanneer u uw geld terugkrijgt door aflossing en hoeveel rente u per jaar ontvangt.
Maar, een obligatie is ook beursgenoteerd en heeft een koers. Die kan stijgen en dalen. Dus daarom zijn obligaties zeker niet vrij van risico. Bovendien kunnen bedrijven failliet gaan of landen komen hun schuldplicht niet na. Het risico van een bedrijf of land wordt uitgedrukt in de rente, die zal hoger zijn als het bedrijf of land risicovoller is. En uiteraard is ook de koers een weerspiegeling van hoe beleggers het risico inschatten. De koers wordt ook beïnvloedt door de algemene rentestand. Als die hoger wordt dan de rente op de obligatie, dan heeft het kopen van deze obligatie minder zin en zal de koers ervan dalen. Obligaties worden ook beïnvloed door de aandelenmarkt. Stijgen de aandelenkoersen dan is daar vaak sneller en meer rendement te maken.
Beleggingsfondsen
Het kopen van een aandeel of obligatie in slechts enkele ondernemingen kunt u zien als gokken op enkele getallen in het casino. Maar u kunt ook op een hele groep aandelen en/of obligaties inzetten. Dus vergelijkbaar met inzetten op rood of zwart. Dat kan met zg. beleggings- of mixfondsen. Doel is om de markt te verslaan. dus om een hoger rendement te behalen dan de markt, bijvoorbeeld de AEX. Dit betekent dat ze continu hun portefeuille analyseren en actief in- en uitstappen. Dit is dus een vorm van actief beleggen.
Beleggingsfondsen zijn fondsen die in grotere groepen aandelen of obligaties beleggen. U kunt daar dan in deelnemen door aandelen van zo’n fonds te kopen. Er zijn er honderden. Vele banken in Nederland en daarbuiten bieden ze aan. U heeft keuze uit geografische spreiding, zoals Europa, de VS, Azië of de hele wereld. Maar ook een specifieke bedrijfstak kan, zoals tech, vastgoed, financials (o.a. banken en verzekeraars). Ook zijn er mixfondsen die zowel in aandelen als obligaties als vastgoed beleggen. En er zijn zogeheten indexfondsen die beleggen in de aandelen die in een index staan, zoals de Nederlandse AEX en de Franse CAC 40. Ze volgen dus de index en zijn een vorm van passief beleggen.
Al deze fondsen zijn zelf beursgenoteerd en hebben dus ook een koers. De kosten voor hun activiteiten zijn in die koers meegenomen, oftewel verdisconteerd. Eén keer per dag wordt de koers opnieuw vastgesteld en vindt er handel in plaats. Meer over