Beleggen in derivaten (opties, futures, swaps, cfd's): weet waar je aan begint

Beleggen in derivaten is een van de meest complexe en risicovolle beleggingsstrategieën die er bestaan. Derivaten zijn financiële producten die afgeleid zijn van andere beleggingsproducten (activa) zoals aandelen, valuta en obligaties. Derivaten zijn ontworpen om risico's te beperken. En om beleggers te helpen profiteren van veranderingen in de waarde van deze activa. Derivaten worden verhandeld op derivatenbeurzen en er zijn veel verschillende soorten derivaten beschikbaar. Beleggen in derivaten is een strategie die door veel beleggers wordt gebruikt om hun portfolio te diversifiëren en hun risico te verminderen. In dit artikel gaan we dieper in op beleggen in derivaten.

Wat zijn derivaten precies?

To derive betekent letterlijk afleiden. Derivaten is de verzamelnaam voor een speciale categorie beleggingsproducten. Ze zijn bedacht door slimme koppen en zijn vaak complex om goed te begrijpen. De totale markt voor derivaten kan groter zijn dan de markt voor de producten waarop ze gebaseerd zijn. Dat product heet de onderliggende waarde. Dat kan een aandeel of obligatie zijn. Maar er zijn inmiddels vele andere, zoals valuta of zelfs een beursindex. De 4 bekendste derivaten zijn opties, futures, swaps en cfd’s.

1. Opties

Een optie is een contract tussen twee partijen waarbij de koper het recht krijgt om een onderliggende waarde - zoals een aandeel - te kopen of te verkopen tegen een vooraf bepaalde prijs en binnen een bepaalde periode. Je hebt dus de keus om dat wel of niet te doen, vandaar de naam optie. Als de koper het recht wil uitoefenen, moet de verkoper zijn plicht nakomen. Dus hij moet de betreffende aandelen leveren (verkopen) of kopen. De einddatum van de loopperiode heet de expiratiedatum. De loopperiode kan een maand zijn maar ook een jaar of nog langer.

De verkoper van de optie ‘schrijft’ de optie en ontvangt hiervoor een premie, dat is de prijs die de koper betaalt. Bijvoorbeeld, een belegger kan opties schrijven om zijn aandelen te beschermen tegen een daling van de markt. Hij weet dan zeker dat hij ze kan verkopen tegen de in de optie vastgelegde prijs. Een optie geeft beleggers ook de mogelijkheid om winst te maken zonder de onderliggende waarde daadwerkelijk te bezitten. Er zijn twee soorten opties: call-opties, die de koper het recht geven om de onderliggende activa te kopen, en put-opties, die de koper het recht geven om de onderliggende activa te verkopen. Opties worden verhandeld op een optiebeurs en hebben een eigen koers die natuurlijk negatief of positief meebeweegt met de koers van de onderliggende waarde. En 1 optie gaat altijd over 100 aandelen of andere onderliggende waarde.

2. Futures

Een future is een contract waarbij twee partijen afspreken om een onderliggende waarde te kopen of te verkopen op een bepaalde datum in de toekomst, tegen een vooraf bepaalde prijs. Futures worden vaak gebruikt om te speculeren op de prijsbewegingen van grondstoffen, valuta of indices. Dit geeft beleggers de mogelijkheid om te profiteren van de prijsstijging of -daling van het onderliggende activum. Futures worden vaak gebruikt om risico's te beheersen. Bijvoorbeeld voor boeren die hun oogst in de toekomst willen verkopen tegen een vaste prijs, zodat ze niet worden getroffen door onverwachte prijsdalingen.

3. Swaps

Een swap is een contract tussen twee partijen waarbij ze afspreken om periodiek van positie te wisselen in een onderliggende waarde, zoals een rentetarief of valuta. Het meest voorkomende type swap is een renteswap, waarbij de ene partij een vaste rente betaalt en de andere partij een variabele rente betaalt op een bepaalde hoofdsom. Swaps worden vaak gebruikt om renterisico's te beheersen.

4. CFD's

Een CFD of Contract for Difference is een overeenkomst tussen een koper en verkoper om het verschil tussen de openings- en sluitingsprijs van een onderliggende waarde te verhandelen. CFD's worden vaak gebruikt om te speculeren op prijsbewegingen van aandelen, valuta's en grondstoffen.

Onderliggende waarde

De onderliggende waarde van derivaten kan van alles zijn. Bijvoorbeeld de aandelen van een beursgenoteerd bedrijf, de prijs van goud of olie, of zelfs het weer. Derivaten bieden beleggers de mogelijkheid om te profiteren van prijsbewegingen van activa zonder deze activa daadwerkelijk te bezitten. Derivaten kunnen ook worden gebruikt als een hedging-instrument om risico's te beperken en verliezen te minimaliseren.

Derivaten hebben een slechte naam omdat ze vaak worden geassocieerd met grote financiële instellingen en complexe financiële instrumenten die hebben bijgedragen aan de financiële crisis van 2008. Er zijn echter ook situaties waarin derivaten nuttig kunnen zijn. Bijvoorbeeld voor bedrijven die hun risico willen beheersen bij het afdekken van valutarisico's of grondstofprijzen. Daarnaast worden derivaten vaak gebruikt door professionele beleggers om te speculeren op de prijsbewegingen van verschillende markten.

Op zoek naar de beste vermogensbeheerder?

Bent u op zoek naar de voor u beste vermogensbeheerder?

Vraag dan gratis en geheel vrijblijvend een SelectieRapport aan. Per e-mail ontvangt u een selectie van goede vermogensbeheerders die het beste passen bij uw persoonlijke situatie, wensen en voorkeuren.

SelectieRapport aanvragen

Hoog risico, hoog rendement

Beleggen in derivaten kan zeer winstgevend zijn, maar ze brengen ook aanzienlijke risico's met zich mee. Het is daarom belangrijk om goed te begrijpen hoe derivaten werken en om alleen te beleggen met geld dat u kunt missen. Daarnaast is het zeker aan te raden om professioneel advies in te winnen voordat u besluit om te beleggen in derivaten.

Waar zijn derivaten nuttig voor?

Derivaten kunnen nuttig zijn voor beleggers om risico's te beperken of om te profiteren van veranderingen in de waarde van het onderliggende activum, bijvoorbeeld een aandeel, index of valuta. Derivaten kennen een zogenaamde hefboomwerking die ervoor kan zorgen dat beleggers snel veel geld verliezen als de markt niet in hun voordeel beweegt. Bovendien kan de markt voor sommige derivaten ‘illiquide’ zijn, dus niet makkelijk verhandelbaar, waardoor het moeilijk kan zijn om posities te sluiten. Andersom kun je er ook snel veel geld mee verdienen.

Hoe werkt de hefboom?

De hefboomwerking bij beleggen in derivaten verwijst naar het gebruik van geleend geld om een grotere positie in een bepaald financieel instrument te nemen dan het bedrag dat de belegger eigenlijk beschikbaar heeft. Derivaten zoals opties en futures bieden vaak de mogelijkheid om een positie met een hefboomwerking in te nemen, wat betekent dat kleine bewegingen in de onderliggende waarde van het financiële instrument een grote impact hebben op de winsten of verliezen van de belegger.

Hefboom bij opties

Hefboomwerking bij beleggen in opties kan op verschillende manieren plaatsvinden, afhankelijk van de specifieke optiepositie en marktomstandigheden. Hier zijn een paar voorbeelden:

1. Call-opties: Stel dat u een call-optie koopt op aandelen van bedrijf ABC tegen een uitoefenprijs van €100 en de huidige marktprijs van het aandeel is €90. Als het aandeel van ABC stijgt tot €110 tegen de vervaldatum van de optie, dan heeft u het recht om de aandelen te kopen voor €100 en ze vervolgens te verkopen voor €110. Uw winst is dan €10 per aandeel, wat neerkomt op een rendement van 10% op uw investering. Dit is echter niet het volledige verhaal, omdat u de optie hebt gekocht voor een premie (prijs) van bijvoorbeeld €5. Dan is uw rendement op uw initiële investering van €5 dus 200%.

2. Put-opties: Stel dat u een put-optie koopt op aandelen van bedrijf XYZ tegen een uitoefenprijs van €50 en de huidige marktprijs van het aandeel is €60. Als het aandeel van XYZ daalt tot €40 tegen de vervaldatum van de optie, dan heeft u het recht om de aandelen te verkopen voor €50, terwijl de marktprijs slechts €40 is. Uw winst is dan €10 per aandeel, wat neerkomt op een rendement van 20% op uw initiële investering. Dit is echter niet het volledige verhaal, omdat u de optie kocht voor een premie van bijvoorbeeld €3. Dan is uw rendement op uw initiële investering van €3 dus 233%.

3. Spreads: Een andere manier om hefboomwerking te gebruiken bij beleggen in opties is door het gebruik van spreads, waarbij u tegelijkertijd een call-optie koopt en een call-optie schrijft (of een put-optie koopt en een put-optie schrijft) met verschillende uitoefenprijzen en/of vervaldatums. Bijvoorbeeld, als u een bullish outlook hebt op een bepaald aandeel, kunt u een bull call spread opzetten door een call-optie te kopen met een lagere uitoefenprijs en tegelijkertijd een call-optie te schrijven met een hogere uitoefenprijs. Door deze spreiding, beperkt u uw winstpotentieel maar vermindert u ook uw risico en uw kosten van het openen van de positie. Uw rendement op uw initiële investering zal echter nog steeds afhankelijk zijn van de hefboomwerking van de optiepremies in vergelijking met de beweging van de onderliggende waarde.

Hefboom bij futures

Een ander voorbeeld van hefboomwerking in derivaten is futures. Futures zijn contracten waarbij twee partijen overeenkomen om bepaalde activa te kopen of verkopen tegen een vooraf bepaalde prijs en op een vooraf bepaalde datum. Futures zijn populair bij handelaren die speculeren op de prijs van grondstoffen, zoals olie, goud en tarwe. Stel dat u een futurescontract koopt voor olie tegen €50 per vat. Het contract is voor 1.000 vaten olie, dus u betaalt €50.000. Als de olieprijs stijgt naar €60 per vat, dan kunt u het contract verkopen en €60.000 ontvangen, wat betekent dat u een winst maakt van €10.000.

door Joost van Löben Sels

Joost heeft veel ervaring met het adviseren van vermogende cliënten op het gebied van beleggen. Hij heeft onder andere gewerkt als beleggingsadviseur bij SNS Bank. Bij Vermogensbeheer.nl begeleidt hij vermogende particulieren, ondernemers, stichtingen en instellingen die op zoek zijn naar een goede en passende vermogensbeheerder. Joost is een ondernemer in hart en nieren en is daardoor ook goed in staat om ondernemers te adviseren bij hun beleggingsvraagstuk.

Op zoek naar de beste vermogensbeheerder?

Bent u op zoek naar de voor u beste vermogensbeheerder?

Vraag dan gratis en geheel vrijblijvend een SelectieRapport aan. Per e-mail ontvangt u een selectie van goede vermogensbeheerders die het beste passen bij uw persoonlijke situatie, wensen en voorkeuren.

SelectieRapport aanvragen