Schenkbelasting 2024: tarieven & vrijstellingen

Schenkbelasting is een belasting die wordt geheven over schenkingen. Schenken is het overdragen van vermogen zonder dat daar direct iets tegenover staat. Deze belasting is van toepassing op schenkingen van geld, goederen, of op het nakomen van verplichtingen namens de schenker. In Nederland valt schenken onder de Wet schenk- en erfbelasting. Degene die de schenking ontvangt doet de aangifte en betaalt de schenkbelasting.

Partners zoals ouders en grootouders gelden als 1 schenker. Ook als ze gescheiden zijn. Andersom ook, dus als partners allebei een schenking krijgen, geldt dit als 1 schenking voor de schenkbelasting.

Let op: leen je geld uit aan iemand zonder dat dit op papier staat? Dan is dat voor de Belastingdienst een schenking. Ook al je een huis te goedkoop verkoopt.

Tarieven schenkbelasting 2024

De tarieven voor schenkbelasting variëren. Het toe te passen tarief is allereerst afhankelijk van de relatie tussen de schenker en de ontvanger. Ook de hoogte van het bedrag of de waarde van de schenking is van invloed op het tarief. Verder telt het doel van de schenking ook nog mee (zie bij vrijstellingen). Al met al is de schenkbelasting dus best ingewikkeld.

De tarieven worden doorgaans vastgesteld in schijven en kunnen jaarlijks worden aangepast. Het is van essentieel belang om de meest recente tarieven te raadplegen bij de Belastingdienst of een deskundige belastingadviseur. Voor 2024 gelden de onderstaande tarieven.

Schenkingsvrijstellingen 2024

Nederland kent verschillende vrijstellingen voor schenkbelasting. Deze vrijstellingen kunnen van toepassing zijn op schenkingen tussen ouders en kinderen, partners, kleinkinderen, en andere specifieke situaties. Hierbij spelen 2 factoren een rol. A: wie doet de schenking. B. Wat is het bestedingsdoel?

Voorbeeld

Stel je krijgt € 10.000 van je ouders. Dan is de vrijstelling in 2023 € 6.035. Dit trek je af van de € 10.000. Er blijft dan € 3.965 over. Dit moet je aangeven bij je belastingopgave. Hierover betaal je dan 10% schenkbelasting, dus € 396,50.

Eenmalig verhoogde schenkingsvrijstelling

Een speciale vrijstelling is de ‘eenmalig verhoogde vrijstelling’. Deze vrijstelling maakt het mogelijk om eenmalig iemand een hogere schenking te geven dan hierboven vermeld staat. Voorwaarde is dat de ontvanger tussen de 18 en 40 jaar oud is. Of dat de ontvanger een partner heeft die tussen 18 en 40 jaar is. Bij deze vrijstelling is ook het bestedingsdoel belangrijk.

*De studie kost minstens € 20.000 per jaar, exclusief levensonderhoud. Er gelden nog meer voorwaarden. Zo moet er een notariële akte zijn van de schenking. Kijk voor alle voorwaarden op de site van de Belastingdienst.

**Ook hier gelden voorwaarden, zie de link hierboven naar de Belastingdienst.

Geen jubelton meer

Per 1 januari 2024 is de zg. jubelton afgeschaft. Hiermee kon je oorspronkelijk tot €100.000 schenken aan een kind voor de aankoop van een eigen woning. Dit kan nu dus niet meer. Wat nog wel kan, is de schenking tot € 31.813 van hierboven** gebruiken voor een eigen woning. Het kind beslist immers zelf waaraan de schenking besteed wordt.

Wat als je een bedrijf geschonken krijgt?

Krijg je een bedrijf geschonken of als erfenis? Dit is een geval apart. Er geldt ook een aparte regeling voor: de BOR (bedrijfsopvolgingsregeling). Hierover hebben we een apart artikel geschreven.

Mag de schenker de schenkbelasting betalen?

Ja, dat mag. Maar dat geldt dan ook weer als schenking, dus die schenker betaalt meer schenkbelasting dan jij.

Schenk- of erfbelasting?

Het is mogelijk een erfenis te verlagen door bij leven al een of meerdere jaarlijkse schenkingen te doen. Zo wordt de erfenis na overlijden lager en hoeft daar minder erfbelasting over betaald te worden.

Als de schenker binnen 180 dagen na een schenking overlijdt, geldt de schenking als deel van de erfenis. Er is dan dus erfbelasting verschuldigd over de schenking.

Een andere manier om erfbelasting te verminderen is door een schenking ‘op papier’ te doen. De schenker houdt zelf het geld of ander vermogen. Het is zo wel mogelijk om van de vrijstelling gebruik te maken. Overlijdt de schenker, dan is de erfenis lager. De schenking is voor de Belastingdienst nl. een schuld aan de ontvanger.

Er zijn wel voorwaarden. Zo moet de papieren schenking vastgelegd zijn in een notariële akte. In feite is dit een schuldbekentenis. Ook moet de schenker jaarlijks rente betalen aan de ontvanger. Sla je dit een jaar over, dan heft de fiscus over het totaalbedrag alsnog erfbelasting. Lees aan het eind van dit artikel wat financieel planner Ramon Wernsen vindt van schenken op papier. Door wijziging van de box 3 belasting sinds 2023 (forfaitaire tarieven) is dit minder interessant.

Er is nog een manier om erfbelasting te verlagen. Dat kan door een kleinkindlegaat dat de grootouder(s) bestemmen aan hun kleinkind(eren). Dit legaat is notarieel vastgelegd (meestal in een testament) en wordt na overlijden uitgekeerd aan het kleinkind. Het bedrag gaat van de erfenis van de kinderen af. Die erven dus minder en hoeven ook minder erfbelasting te betalen. De hoogte van het kleinkindlegaat is meestal de vrijstelling voor erfbelasting. In 2024 is dat € 25.187 per kleinkind. Dus net zo hoog als voor een kind. Om dit in goede banen te leiden, is advies van een notaris onontbeerlijk.

Op zoek naar de beste vermogensbeheerder?

Bent u op zoek naar de voor u beste vermogensbeheerder?

Vraag dan gratis en geheel vrijblijvend een SelectieRapport aan. Per e-mail ontvangt u een selectie van goede vermogensbeheerders die het beste passen bij uw persoonlijke situatie, wensen en voorkeuren.

SelectieRapport aanvragen

Schenken en vermogensbelasting

Door een schenking kan het vermogen boven de belastingvrije grens vallen. Er kan dan - jaarlijks - vermogensbelasting verschuldigd zijn. Is het vermogen na de schenking op de peildatum eind 2024 hoger dan het heffingvrij vermogen van € 57.000? Dan heft de fiscus vermogensbelasting over het deel boven deze grens. De € 57.000 geldt overigens per fiscaal partner, dus samen is het heffingvrij vermogen € 114.000. Over vermogensbelasting - eigenlijk vermogensrendementsheffing - hebben we ook een artikel op Vermogensbeheer.nl

Schenken aan een goed doel

Giften aan goede doelen kun je aftrekken bij de aangifte voor de inkomstenbelasting. Er zijn wel voorwaarden aan verbonden. Ten eerste moet het goede doel een zg. ANBI-status hebben of het moet een vereniging zijn. ANBI staat voor Algemeen Nut Beogende Instelling. Zowel voor het goede doel met ANBI-status als voor de vereniging gelden verdere voorwaarden. Voor goede doelen met een ‘culturele ANBI-status’ zoals musea gelden ook aparte voorwaarden.

Advies inwinnen

Het Nederlandse belastingstelsel is complex, zeker als het gaat om schenkbelasting. Andere belastingen zoals erf- en vermogensbelasting kunnen meespelen. Het is daarom verstandig om professioneel advies in te winnen bij een adviseur. Om ervoor te zorgen dat je op de hoogte bent van de meest recente wet- en regelgeving. En dat je optimaal gebruik maakt van vrijstellingen en voorwaarden.

Financieel planner Ramon Wernsen van Vermogensbeheer.nl over schenkbelasting?

Net als de regels voor erfbelasting zijn regels voor de schenkbelasting voor de meeste mensen geen dagelijkse kost. Hoe kijkt een professional die er wel dagelijks mee bezig is hiernaar? Financieel planner Ramon Wernsen ziet het zo: “Voor mij is het steeds weer een uitdaging om mensen optimaal te helpen. Vooral als het ingewikkeld wordt. Bijvoorbeeld als er aandelen in een bedrijf te vergeven zijn of beleggingen in onroerend goed. Je wilt optimaal gebruik maken van de diverse vrijstellingen en de laagste belastingtarieven. Maar ook van de regelgeving op het gebied van de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) en de erfbelasting. Dit samenspel in goede banen leiden, is voor mij de grote uitdaging.”

Op de vraag of hij daar wat specifieker over kan zijn, zegt hij: “Veel mensen denken bijvoorbeeld dat schenken op papier heel handig is. Je hebt dan in feite een schuld aan de ontvanger. Maar tegenwoordig worden die schulden door forfaitaire tarieven anders belast in box 3 (vermogen). Daardoor is het voordeel van schenken op papier minder interessant. Je kunt die schuld(en) dan beter voortijdig aflossen.”

Een ander voorbeeld dat hij geeft gaat over onroerend goed. “Stel je hebt een verhuurd beleggingspand dat je wilt schenken. Dan ga je behoorlijk langs de kassa. Je moet namelijk ook 10,4% overdrachtsbelasting betalen, naast de schenkbelasting. Dit kun je vermijden door de waarde van het pand om te zetten naar certificaten en in een stichting onder brengen. Een deel van de certificaten schenk je, ter waarde van de vrijstelling in dat jaar. Het volgende jaar of de volgende jaren kun je dat weer doen. Je kunt in dit geval gebruikmaken van de zg. samenloopregeling voor overdrachts- en schenkbelasting. Dan mag je die 10,4% overdrachtsbelasting wegstrepen tegen de 10% schenkbelasting en betaal je niet dubbel maar slechts 0,4%. De certificaten gelden alleen voor het economisch recht (o.a. de huuropbrengsten), de schenker behoudt het juridisch eigendom en dus de zeggenschap.

Tot slot nog een laatste tip? Wernsen: “Wat veel mensen niet weten is: je kunt een schenking bij de notaris als onherroepelijk of herroepelijk laten vastleggen. Bij onherroepelijk kun je de schenking niet terugdraaien. Bij herroepelijk schenken wel. Je kunt voorwaarde(s) vastleggen, bijvoorbeeld over de besteding van de schenking. Doet de ontvanger er iets anders mee, dan kun je schenking herroepen en opeisen. Zo houd je zeggenschap over wat je schenkt.”

door Ramón Wernsen

Ramón is sinds 1996 actief als Financieel Planner en is auteur van vele artikelen en boeken en als docent verbonden aan het Erasmus Instituut voor Financiële Planning in Rotterdam. Bij Vermogensbeheer.nl helpt hij als vermogensplanner klanten met het herstructureren van hun vermogen en vermogensplanning.

Op zoek naar de beste vermogensbeheerder?

Bent u op zoek naar de voor u beste vermogensbeheerder?

Vraag dan gratis en geheel vrijblijvend een SelectieRapport aan. Per e-mail ontvangt u een selectie van goede vermogensbeheerders die het beste passen bij uw persoonlijke situatie, wensen en voorkeuren.

SelectieRapport aanvragen